Proglas povodom Svjetskog dana medija: Zaštiti slobodu medija i novinara i vratiti povjerenje građana

Novinarska udruženja i sindikati u Srbiji pozvali su sve medijske radnike danas, na Svjetski dan medija, da se zajedno suprotstave daljoj eroziji profesije kako bi zaštitili slobodu medija i novinara i vratili povjerenje građana.  Udruženje novinara Srbije (UNS) ukazuje da, uprkos hrabrosti u izvejštavanju tokom pandemije i izuzetnom značaju koji su mediji imali u borbi protiv virusa korona, novinari i medijski radnici bili su prvi na udaru pritisaka vlasti i nezadovoljstva građana. Trpjeli su brojne fizičke napade, uništavanje opreme, uvrede i prijetnje na društvenim mrežama i druge pokušaje diskreditacije.

“Naša uloga nije da služimo željama i ineterisima vlasti, već da svestrano, potpuno i odgovorno informišemo najširu javnost”, poručeno je u proglasu Nezavisnog udruženja novinara Srbije, Nezavisnog društva novinara Vojvodine i Granskog sindikata kulture, umjetnosti i medija “Nezavisnost” povodom Svetskog dana slobode medija.

Poručeno je da su vlast i državne institucije dužne da novinarima i medijima obezbjede uslove za neometan, slobodan rad, bez pritisaka i cenzure.

“Nasuprot tome, javno informisanje u Srbiji suočava se sa svakodnevnim političkim i ekonomskim pritiscima, cenzurom i autocenzurom, radnom nesigurnošću, ugrožavanjem bezbjednosti, rodnom diskriminacijom, kršenjem autorskih prava i drugim problemima koji direktno ugrožavaju rad novinara i medija. Srbija neprekidno ponire na rang-listi slobode medija Reportera bez granica tako da je sa 54-og mjesta u 2014. prošle godine pala na 93. poziciju”, ističe se u proglasu.

Prema najnovijem izvještaju međunarodne NVO Fridom haus, Srbija je tokom posljednje decenije nazadovala u oblasti političkih prava i građanskih sloboda, i zato je svrstana u kategoriju djelimično slobodnih država.

Na Međunarodni dan slobode medija novinarska udruženja ponovo ukazuju i na sve, kako je ukazano, dublje siromaštvo novinara i drugih medijskih profesionalaca koji svoj težak i odgovoran posao obavljaju za ponižavajuće plate, najniže među svim profesijama koje podrazumevaju visok nivo znanja i integriteta.

“Politički i ekonomski centri moći koriste medije kao sredstva propagande i kreiranja javnog mnjenja u skladu sa njihovim interesima koji su pretežno suprotni interesima društva. Vlast selektivno tumači i koristi medijsko zakonodavstvo kako bi zadržala direktan i indirektan utjecaj na medijsko tržište na kojem umjesto slobodne i fer utakmice dominira protežiranje podobnih medija i ugrožavanje medija koji izvještavaju profesionalno i kritički, u skladu sa javnim interesom”, konstatuje se u proglasu.

Nezavisno udruženje novinara Srbije, Nezavisno društvo novinara Vojvodine i Granski sindikat kulture, umetnosti i medija “Nezavisnost” ovim povodom ponavljaju i protest zbog činjenice da ni 27 godina nije bilo dovoljno da se otkrije ko je ubio novinarku Radislavu Dadu Vujasinović, da još nije pravosnažno okončano suđenje optuženima za ubistvo kolege Slavka Ćuruvije od pre više od 22 godine i da već 20 godina ostaju nepoznati i nekažnjeni nalogodavci i ubice novinara Milana Pantića.

– Prvi na udaru pritisaka vlasti i nezadovoljstva građana

U proglasu Udruženja novinara Srbije (UNS) povodom 3. maja, Svjetskog dana slobode medija se predočava da će godinu između dva Svjetska dana slobode medija novinari pamtiti po nasilju nad kolegama na demonstracijama, vraćanju sudskog procesa za ubistvo Slavka Ćuruvije na početak, ali i po ohrabrujućoj prvostepenoj presudi za paljenje kuće Milana Jovanovića.

“Uprkos hrabrosti u izvejštavanju tokom pandemije i izuzetnom značaju koji su mediji imali u borbi protiv virusa korona, novinari i medijski radnici bili su prvi na udaru pritisaka vlasti i nezadovoljstva građana. Trpjeli su brojne fizičke napade, uništavanje opreme, uvrede i prijetnje na društvenim mrežama i druge pokušaje diskreditacije.
Vlast i vlasnici medija nedozvoljenim pritiscima su pokušavali da slabe nezavisnost medija, a ekonomski pritisak nastavio se i daljim sunovratom projektnog sufinansiranja, kroz koji se, suprotno propisima, novac građana ponovo deli konstantnim kršiocima Kodeksa novinara Srbije”, saopštio je UNS.

koji zahtjeva:

1. Da ministarka kulture i informisanja Maja Gojković počne da se bavi medijskim resorom, imenuje državnog sekretara i započne komunikaciju s novinarima. Zahtjevamo od Maje Gojković i da odustane od opasne ideje da se pojam novinara zakonski definiše;

2. Da Vlada Srbije podrži Komisiju za istraživanje ubistava novinara, kako bi, poslije dvije decenije, bila podignuta optužnica za ubistvo Milana Pantića i rasvjetlile okolnosti smrti Dade Vujasinović. Očekujemo da se suđenje za ubistvo Slavka Ćuruvije okonča do kraja ove godine;

3. Da Specijalno tužilaštvo za zločine OVK istraži i procesuira ubistva i otmice počinjene nad 17 naših kolega na Kosovu i Metohiji od 1998. do 2005. godine;

4. Da se u izradi propisa predviđenih medijskom strategijom zaštiti autorsko pravo i zaustavi krađa autorskog djela novinara;

5. Efikasnu institucionalnu zaštitu novinara od pritisaka i ucjena nosilaca javnih funkcija i vlasnika medija. UNS poziva kolege da se svakom pritisku na nezavisnost odupru i garantuje im pomoć i zaštitu;

6. Od lokalnih moćnika da odustanu od pritisaka, diskriminacije lokalnih medija i strateških tužbi i zahteva za visokim odštetama koje uništavaju manje medije;

7. Da se javni novac propisno i pravedno raspodjeljuje u cilju očuvanja medijskog pluralizma i tačnog i objektivnog informisanja građana.