23 Novembra, 2024
Društvo Novi Pazar Sandžak Vremeplov

Prije 81 godinu Novi Pazar odbranjen od četnika

Na današnji dan, 17. novembra 1941. godine branitelji Novog Pazara,  pod komandom Aćif-ef. Hadžihametovića i uz pomoć albanskih dobrovoljaca pod komandom Šabana Poluže sa Kosova, uspjeli su da osujete napad četnika u jednoj od presudnih bitaka za odbranu Novog Pazara tokom Drugog svjetskog rata.

U odlučujućim borbama s četničkim jedinicama, koje su u periodu od 4. oktobra do 7. decembra 1941. godine izvršile tri napada na Novi Pazar, Hadžiahmetovićeve snage potpomognute Bošnjacima iz Biševa i s Peštera, te posebno Albancima predvođenih Šabanom Polužom iz Drenice (Kosovo), izvojevale su pobjedu i odbile napade.

U knjizi “Novi Pazar i okolina”, autora Ejup Mašović se navodi da je napad na Novi Pazar je izvršen 4. novembra 1941. godine, s ciljem da se grad stavi pod kontrolu i uništi muslimanskog stanovništva.

“Napad je trajao od 4 ujutro do 10.00 sati. Ovaj napad četnika je bio neuspješan. Aćif ef. u grad dovodi svježe snage i organizuje napad na Rašku. Ovaj napad je počeo 16.11.1941. u 10.00 i završen 17. novembra oko 16 sati.  Učestvovalo je oko 2. 600 branitelja grada (Albanaca i Bošnjaka) koji su bili dobro naoružani. Poslije prvog četničkog napada, Aćif ef. organizuje jedan protivnapad i četnicima. nanosi velike gubitke. U ovom slučaju je bio potpomognut od komandanta policije iz Tutina, Džemajia Koničanina i od braće Bika i Deka Drešević. Imali su mogućnosti da zauzmu Rašku, ali su zaustavljeni od strane Njemaca koji nisu dozvolili da se tako nešto desi”, navodi se u historijskim izvorima.

Drugi napad četnika na Novi Pazar je izvršen 21. novembra., sa još većim snagama nego prvi put. Ovaj napad je trajao samo jedan dan. Tokom ovog napada, četnici spaljuju sva muslimanska sela. I ovog puta je Novi Pazar uspješno odbranjen.

Treći napad na Novi Pazar je bio specifičan. U ovom napadu su učestvovali i Njemci, koje su četnici prevarili tako što su ih ubijedili da je grad pod kontrolom komunista. Pošto je počeo napad, 4. decembra oko četiri sata ujutru, Nijemci otkrivaju prevaru i zajedno sa četnicima vraćaju se za Rašku .

dardaniapress.net/wp-content/uploads/2021/02/Sh...
Šaban Poluža (1871-1945), sa svojom brigadom učestvovao je u odbrani Novog Pazara

Hadžihametović je odbranu grada sproveo kako bi zaštitio bošnjačko stanovništvo, a u pomoć su mu pristigle albanske jedinice s Kosova koji su takođe bili građani Jugoslavije, nisu došli iz Albanije, a neki su imali porodičnih i prijateljskih veza za Novopazarcima.

U tri napada tokom sukoba poginulo je više od 700 ljudi, od toga polovina, od prilike Albanaca, dok ostali poginuli su bili pripadnici oružanih snaga sa teritorije Novog Pazara i Raške. U ovim oružanim sukobima nije bilo civilnih žrtava.

“U džepovima pogunulih četnika, su tada, pronađene čivije – dugi ekseri sa kojima su, kako se pričalo, namajeravali da razapnu i zakuju uhvaćene muslimane. Gledao sam kod banje, u mjestu Cokoviće, mrtvih četnika je bilo kao poređanog snoplja. Ja sam četnike, tada sa mojom grupom, čekao kod Crnog vrha, prema Lukarima, ali se četnici tamo nisu pojavili”, (Selman Halilović u sjećanju na opsadu Novog Pazara 1941. godine)

Napad na Novi Pazar i opsada grada izvedena je pod komandom Draže Mihajlovića, a učestvovali su četnici sa područja, Deževe i Moravice, podkopaoničkih sela, Rogozne, Golije, Javora i iz dolina rijeke Ibar u pravcu Raške i Kraljeva.

Aćif Hadžiahmetović (1887–1945), u narodu poznat kao Aćif-efendija, jedan je od najpoznatijih sandžačkih političara između svjetskih ratova i organizator odbrane Novog Pazara od napada četnika. na početku Drugog svjetskog rata.

Presudom Vojnog suda Divizijske vojne oblasti za Sandžak br. 6 od 19. januara 1945. godine, je osuđen na smrt uz trajni gubitak časnih prava.

Od strane komunističkih vlasti, u javnoj egzekuciji na stratištu Hadžet, u Novom Pazaru, 21. januara 1945. godine Aćife Efedija je strijeljan zajedno sa ratnim predsjednikom Novog Pazara, Ahmetom Dacom.

Povezane vijesti

%d bloggers like this: