Počelo čišćenja uvora rijeke Raške u Delimeđu (FOTO)

U uvoru iz kojeg nastaje rijeka Raška, na Konštanpolju, u Delimeđu, u subotu je počelo čišćenje deponovanog smeća.

Opština Tutin, Regionalna turistička organizacija Sandžaka, Javno komunalno preduzeće “Gradac” Tutin i inicijativa “Čisto podzemlje-Srbija” Saveza speleoloških organizacija Srbije (SSOS) sprovode akciju čišćenja ponora i planirano je da nakupljeni otpad bude u potpunosti očišćen.

Ovako nešto se sprovodi po prvi put na području regije Sandžak i u Srbiji, a posebno je značajno zbog toga što voda koja ponire na ovom mjestu ulazi u sitem izvora rijeke Raške kod Sopoćana.

Koordinator inicijative “Čisto podzemlje Srbije”, ispred Saveza speleoloških organizacija Srbije (SSOS), Aleksandar Pegan je rekao da je čišćenje spelološog objekta “Uvor u Delimeđu”, na Donjoj Pešteri, jedna od akcija u okviri Programa čišćenja karsta i karsnog područja.

Istakako je da je važnost čišćenja nagomilanog smeća na ovom mjestu zbog toga što voda preko njega prelazi i završava na izvorima iz kojih ljudi piju vodu.

“Kada voda prelazi preko tog smeća ona zagađuje unutrašnjost spelološkog objekta, a spelelološki objekti (pećine i jame) kod nas su poznati kao biodiverzitet vrsta, endemskih, koje se nalaze samo kod nas i nigdje drugo. Po tome je naša Srbija poznata. Svaka ovakva akcija čišćenja karsta je višestruko dobro. Zbolg ljudi, stoke, usjeva, ali i zbog jako bogatog podzemnog svijeta koji imamo i koji treba očuvati i u budućnosti”, rekao je Pegan za SNews.

On je potvrdio da voda koja je prelazilo preko ove deponije “vjerovatno u sistemu izvora rijeke Raške i zagađuje vodu koja izvire na rijeci Raškoj”.

“Karsni sistemi se ponašaju kao cjevovodi, u njima nema mogućnosti za filtriranje i voda od ovakvih deponija do samog izvorišta prolazi velikom brzinom. Što znači da svo smeće odavde u stvari završava dole u izvorištu”, predočio je Pegan i složio se da će Novopazrci, ako se bude čuvao uvor od daljeg zagađenja, barem na početku imati čistiju vodu.

Speleleolozi su preporučili da je za zaštitu ovog uvora potrebno podići metalnu ogradu i pojačati barijere kako smeće ne bi doprlo u uvor.

Direktor Regionalne turistička organizacija Sandžaka (RTOS), Haris Gegić je, izražavajući zadovoljstvo zbog ove akcije i zahvalnost Savezu speleoloških organizacija Srbije, što, kako je naglasio, čine sve da se očisti podzemlje i kras Donje Pešteri i ovoraju mogućost da se ovo područje turistički varolizuje, oslobodi divljih deponija i sačuva priroda.

“Sa Mjesnim centrom Delimeđe i Opštinom Tutin uradićemo plan kako da sa čeličniim konstrukcijama zaštitimo ovaj potes ovdje, kako nam se ovakve stvari ne bi dešavale i da JK “Gradac” može ukloniti smeće koje se ventualno nagomila na ovom području”, rekao je Gegić.

Poručio je cilj da se u narednom periodu na ovo područje dovede jedan broj turista.

“Želimo da dovedemo turiste koji prije svega vole prirodu i zdrav život i da to bude na Donjoj Pešteri”, istakao je on.

Načelnik opštinske uprave Opštine Tutin, Adnan Šehović je, nakon potpisivanja sporazuma sa učesnicima ove akcije, da je uvor u Koštanpolju godinama bio zapušen i godinama je dolazilo do plavljenja područja čime su bila ugroženi objetki i zemljišta. Prema njegovim riječima ovo je značjna stvar i za Novi Pazar zbog činjenice da se napaja vodom sa ovog uvora.

“Lokalna samouprava Tutina u potpunosti finansira ovaj projekat u vrijednosti od 300 hiljada dinara. Mislim da smo uradili veliku stvar za ovo područje, za grad Novi Pazar. Danas smo potpisali sporazum o saradnji i nastavićemo i dalje da radimo na zaštii prirodnih bogatstav i dobara na teritoriji opštine Tutin”, poručio je on.

Šehović je potvrdio da je Opština Tutin prva lokalna samouprava u Srbiji koja je inicirala da se ovako nešto uradi.

“Nekoliko godina unazad smo pokušavali da riješimo ovaj problem. Bitan problem rješavamo. Važno je da to očistimo i zaštitimo kako više ne i moglao da se taloži otpad”, kazao je on.

Akcija čišćenja, kako je najavljeno, biće nastavljena i u nedjelju, a prvog dana je odveženo 4 kamiona izvađenog otpada.