Nakon 81 godinu klanjana dženaza za 244 žrtve zločina u Bistrici kod Bijelog Polja

U bistričkom selu Ušanoviće kod Bijelog Polja, nakon 81 godinu, klanjana je dženaza za 244 šehida, među kojima i 11 organizatora odbrane Bistrice od četnika tokom Drugog svjetskog rata.

Dženazi su prisustvovali potomci poginulih šehida te predstavnici vjerskog i političkog života Bistrice i Bijelog Polja.
Okupljenima su se obratili Ervin Pilica, Kemal Zoronjić i Enis ef. Burdžović.

U periodu između 5-8. januara 1943. godine, izvršen je napad 3.000 četnika Limsko-sandžačkog odreda pod komandom Pavla Đurišića na tada slabo branjeno bošnjačko stanovništvo Donjeg Bihora, prostor od Bistrice do Korita.

Kako u svojoj doktorskoj disertaciji navodi Milutin D. Živković tada je za samo nekoliko dana ubijeno 2.806 Bošnjaka dok je naknadno od posljedica zločina umrlo još 935.

Tada je popaljeno i opljačkano blizu 33 sela i porušeno 6 džamija među kojima i bistrička džamija.

Samo u Bistrici, u periodu od 5-8. januara 1943. godine, ubijeno je 244 Bošnjaka među kojima 77 dijece, 65 žena i 9 staraca, pokazuju historijski podaci.

O ovom zločinu pisali su mnodi među kojima: Hakija Avdić, Murat Mahmutović, Kemal Zoronjić, Savo Joksimović, Batrić Baćo Rakočević, Fehim Džogović, Vladimir Dedijer, Antun Miletić, Mustafa Memić, Safet Bandžović, Harun Crnovršanin, Nuro Sadiković, Raif Hajdarpašić, Džemail Arnautović, Milutin Živković, Safet Hasanagić i Smail Čekić.

Istraživač i pisac Fehim Džogović u svojoj knjizi “Bijela knjiga žrtava Sandžaka 1941-1945.” poimenično je naveo svaku žrtvu ovog zločina.
Nakon ovog zločina cijeli prostor Donjeg Bihora bio je etnički očišćen, a prvi povratnici su došli tek u jesen 1944. kada je Bijelo Polje privremeno bilo oslobođeno od strane partizana.

Partizan i hroničar Batrić Baćo Rakočević iz Bijelog Polja te akademici SANU-a Vladimir Dedijer i Antun Miletić prvi su istraživači koji su ovaj zločin okarakterisali kao genocidni.

Kako podsjeća fb stranica “Bošnjaci Crne Gore”Među jedanaest poginulih gazija/šehida Bistrice: Huzeir Zoronjić, Šato Zoronjić, Hodo Pilica, Mujo Pilica, Saja Pilica, Smajo Pilica, Ibro Brčvak, Nazif Pućurica, Vehbija Pućurica, Asim Pućurica i Ćerim Zejnilović.

-Čišćenje Sandžaka od muslimanskog življa

Već u decembru 1941. godine prvi čovjek četničkih snaga u Jugoslaviji Draža Mihajlović, uputio je komandantima u Crnoj Gori, Đorđu Lašiću i Pavlu Đurišiću instrukcije o njihovom djelovanju i načinu sprovođenja političke i ideološke platforme četničkog pokreta. Mihajlović je objašnjavao da je cilj pokreta stvaranje etnički čiste velike Srbije u čiji sastav će ući: Srbija, Crna Gora, Bosna i Hercegovina, Srem, Banat i Bačka. Posebna instrukcija Mihajlovića odnosi se na „čišćenje narodne teritorije od svih narodnih manjina i nacionalnih elemenata“, kao i „čišćenje Sandžaka od muslimanskog življa“.

Vojna akcija sistematskog uništavanja bošnjačkog stanovništva bila je samo operacionalizacija ideologije na kojoj je nastao četnički pokret. Politička i ideološka platforma četničkog pokreta definisana je još u septembru 1941. godine u dokumentu: “Projekat homogene srpske državne zajednice”.

Osnovni ciljevi ovog programa predviđali su: „omeđavanje srpske zemlje i učiniti da u njima ostane samo srpski živalj“. To omeđavanje, predviđalo je pripajanje Crne Gore, Makedonije, Kosova, Bosne i Hercegovine i velikog djela Hrvatske, novoj srpskoj državi.

Ključni programski dokument četničkog pokreta u Crnoj Gori oblikovan je na Konferenciji četničkih intelektualaca Crne Gore, Boke i Sandžaka, koja je održana od 30. novembra do 2. decembra 1942. godine u Šahovićima, mjestu gdje je 1924. izvršen pokolj nad bošnjačkim stanovnišrvom.

Uz prisustvo predstavnika svih četničkih organizacija iz Crne Gore, na konferenciji su bili i Zaharije Ostojić-izaslanik Draže Mihajlovića, Pavle Đurišić-komandant Limsko-Sandžačkih četničkih odreda i Đorđe Lašić-predstavnik Glavnog nacionalnog odbora sa Cetinja. Na konferenciji su izloženi temeljni politički i ideološki ciljevi četničkog pokreta u Crnoj Gori, ali će ona biti i jedna vrsta pripreme za vojnu akciju koja će uslijediti.

U Šahovićima je usvojeno 16 zaključaka, koji se mogu tumačiti kao politička platforma četničkog pokreta u Crnoj Gori, odnosno koncept države za koju se oni zalažu nakon okončanja Drugog svjetskog rata. U njihovim planovima, nova država trebala je da bude nasljedna monarhija kojom će vladati Karađorđevići, dok bi četnička organizacija bila jedini nosilac vlasti.