30 Oktobra, 2024
Aktuelno Bosna i Hercegovina Društvo Vremeplov

Na današnji dan, prije 28 godina, srušen je Stari most u Mostaru

Prije 28 godina na današnji dan srušen je Stari most u Mostaru, simbol toga grada.

Stari most u Mostaru porušilo je granatiranjem Hrvatsko vijeće odbrane (HVO) 9. novembra 1993. godine. S njim i cijelu staru jezgru Starog grada među kojima je nekoliko monumentalnih džamija, medresa i jedini hamam u Hercegovini.

Rušenje Starog mosta počelo je dvadeset dana ranije, a intenzivno 8. novembra 1993. Gađan je s obližnjih planinskih visova Planinice i Stotine granatama velike razorne moći. Granate su padale i na kule Taru i Halebinku koje su svojevrsni statički uteg mostu. Cijela jedna ulica sa dućanima zvana Kujundžiluk potpuno je nestala. Granate su dva dana zaredom intenzivno rušile dio po dio mosta. I konačno u 10 sati i 16 minuta 9. novembra pokleknulo je remek-djelo mimara Hajrudina. Pao je u hladnu Neretvu. Stari most je bio simbol mostarskog građanskog identiteta i simbol najvrednijeg kulturno-historijskog nasljeđa u Bosni i Hercegovini.

Simbol grada na Neretvi sagrađen je između 1557. i 1566. godine, po nalogu sultana Sulejmana Veličanstvenog, koji je građenje povjerio Mimaru Hajrudinu, istanbulskom arhitekti i učeniku čuvenog Mimara Sinana. Iako je malo službenih podataka o njegovoj gradnji, pouzdano se zna da je most bio najveća lučka konstrukcija na svijetu i jedan od najvećih graditeljskih poduhvata tog vremena.

Za rušenje Starog mosta direktno odgovornim se smatra Slobodan Praljak, bivši general HVO-a koji je popio otrov u haškoj sudnici 2017. godine i tako okončao život.

Obnova Starog mosta koju su finansirali Turska, Hrvatska, Italija, Holandija, Svjetska banka, Evropska banka za obnovu i Grad Mostar počela je 2003. godine. Prvi kamen u novi luk Starog mosta ugradio je tadašnji zamjenik premijera Republike Turske Bulent Arinč. Obnova je završena u julu 2004, a ceremonija svečanog otvorenja upriličena je 23. jula 2004. godine. Radove na obnovi mosta uspješno je izvela turska firma ER-BU.

Zajedno sa starom gradskom jezgrom Mostara, Stari most je 2005. godine uvršten na UNESCO-ovu listu svjetske kulturne baštine. Time je postao prvim spomenikom kulturne baštine na UNESCO-ovu popisu iz BiH.

Nekoliko stotina građana Mostara okupilo se danas na Starom mostu, na 28. godišnjicu rušenja najvrednijeg simbola kulturno-historijskog naslijeđa Bosne i Hercegovine.

Simbolično, u 10.16 sati kada je srušen most, što su zabilježile dvije videokamere, prisutni su uz zvuk sirene koja je tokom rata predstavljala signal opasnosti, u Neretvu bacili karanfile, a tradicionalno je izveden i skok bez aplauza.

 

Povezane vijesti

%d bloggers like this: