Korona prije godinu dana počela da hara Sandžakom, odgovonost i dalje upitna

Danas se formalno navršava godinu dana od kad je u Novom Pazaru, Sjenici i Tutinu počeo val koronavirusa tokom kojeg je veliki broj ljudi izgubio živote, tražio medicinsku pomoć i liječio se u svojim domovima.

Na godišnjicu od početka žarišta pandemije na ovim prostorima nije se oglasila ni jedna zvanična institucija ili ustanova, niti saopštila zbirne podatke o posljedicama koje su nastale tokom juna i jula 2020. godine.

Takođe, u cilju utvrđivanja ili postojanja eventualne odgovornosti za sve što se dešavalo tokom tog perioda javnosti nisu poznate informacije o preduzetim mjerama i radnjama od strane tužilaštva i drugih državnih organa.

SNews se povodom godišnjice od početka teškog perioda koji je zadesio ove sandžačke opštine, s više pitanja, zahtjevom da daju izjavu i iznesu svoj stav, obratio državnim institucijama i zdravstvenim ustanova, lokalnim samoupravama, stručnim licima i organizacijama civilnog društva, kao i strukovnim udruženjima koja su se bavila ovom temom,

U našu redakcju su do sada pristigli odgovori samo iz Zavoda za javno zdravlje Novi Pazara i Inicijative slobodnih građana (ISG) iz Novog Pazara.

–  Zavod za zaštitu zdravlja Novi Pazar svjestan odgovornosti

Ističući da kao Zavod za javno zdravlje i kao jedna od institucija u lancu zdravstvenog sistema,čiji je osnivač država ,shodno svojim ovlašćenjima, pravima i obavezama nisu u prilici da ocjenuju tadašnju spremnost drugih zdravstvenih institucija, direktor Zavoda z javno zdravlje Novi Pazar dr Šefadil Spahić je, na pitanje, kako ocjenjujete tadašnju spremnost zdravstvenog sistema, državnih i lokalnih institucija, da se suoče s pandemijom, naveo da, možemo argumentovano govoriti samo o onome šta smo radili, šta i kako smo odradili”.

“Sa tog stanovišta možemo reći da smo puno radili, da smo mnogo toga odradili u cilju zaštite stanovništva i da smo spremno dočekali i borili se u ovoj pandemiji.

“Od 27 stalno zaposlenih, 17 je oboljelo, nismo dozvolili da Zavod stane sa radom ni jedan dan, radili smo neznajući za odmor i radno vreme. O svim aktivnostima upoznali smo sve relevantne institucije”, naveo je dr Spahić.

Na upit da li je bilo propusta u pružanju zdravstvene zaštite i medicinske usluge građanima navodi da nisu kompetentni da odgovore iz razloga, kako je napisao, što su postojale procedure vezane za to, a da li su one sprovođene spada u domen zdrvastvenog nadzora i kompetentnih inspekcijskih službi.

Što se tiče upozorenja stanovništva o potecijalnoj opasnosti od zarazne bolesti, prema njegovim riječima sama činjenica da je proglašena pandemija a potom epidemija, i da još nisu odjavljene, govori za sebe koliko su građani informisani.

“Svakog dana na svim televizijama i u svim sredstvima javnog informisanja , od početka epidemije pa do današnjeg dana bar par minuta je posvećeno ovoj epidemiji. Podsjetio bih Vas na 04.06.2020.godine gostovanje dr Kona , 09.06.2020.god. – naslov “Korona se vratila u Novi Pazar”, 16.06.2020.god.- porast broja zaraženih u Novom Pazaru i apel da se smanje kontakti i da se gradjani pridržavaju mera…”, navodi u zvaničnom odgovoru.

“Shodno Pravilniku o postupku izdavanja Potvrde o smrti i Obrascu potvrde o smrti (“Sl.glasnik RS” br.25/2011,član 3), možete se upoznati o zadacima i obavezama vezano za preminula lica”, stoji u odgovoru na pitanje: “Da li znate, imate li podatke, o ukupnom broju preminulih lica i liječenih u Novom Pazaru, Sjenici i Tutinu od bolasti izazavane koronavirusom tokom juna i jula 2020. godine?”

Dr. Spahić naglašava da su kao Zavod svjesni odgovornosti i da su u decembru 2020. godine uputili zahtjev Ministarstvu zdravlja da izvrši eksternu kontrolu rada Zavoda, kao i da su istog mjeseca podnijeli izvještaj o radu Kriznom štabu i Skupštini Novog Pazara.

“U ovakvim slučajevima bitna je pojedinačna odgovornost svakog pojedinca za očuvanje ličnog zdravlja. Štiteći svoje zdravlje štitimo zdravlje drugih. Sve ostalo spada u domen kršenja Zakona o zaštiti stanovništva od zaraznih bolesti. Teško nam je i izražavano duboku žalost za svim preminulim,, a takođe saosećamo sa svim porodicama koje su izgubile svoje najmilije”, ocjenjuje on.

Kaže i da, što se tiče predizborne atmosfere i političkih interesa, znaju da na njihov rad nije imalo nikakvog uticaja jer, kako je nglasio, oni su zdravstvena ustanova a ne politička organizacija,

“Kod nas vrijede naučni, a ne politički principi”, poručio je.

Na pitanje da li poznajte nekog, ima li saznanja, da pacijentima koji su se javljali u covid ambulante DZ Novi Pazar u junu i julu 2020. godine nisu izdavani recepti za lijekove i terapije koji su na pozitinoj listi (besplatni), te da su nadležni organi pokrenuli odgovornost i sankcionisali takav postupak odgovorio je da Covid ambulanta je pod ingerencijom Doma zdravlja i da nemaju uvid u njihov rad.

“Za sve ovo vreme, iz jedne nepoznanice sve dublje smo ulazili u problematiku, revidirali protokole rada i sigurnije i bolje se organizovali, a sve to je dovelo do unapredjenja zdravstvenog sistema kao mehanizma zaštite zdravlja i života ljudi”, zaključio je prim.mr sci.dr Šefadil Spahić, cjenivši, sa ove vremenske distance, da li je zajednica preko države, sa svim dosadašnjim iskustvom s pandemijom, unaprijedila zdravstveni sistem kao mehanizam zaštite zdravlja i života ljudi.

– U vatri pandemije zauzetost izbornom kampanjom

Iz Inicijative slobodnih građana (ISD), udruženja nastalo od građana koji blizu deset mjeseci protestom ispred uprave Opšte bolnice Novi Pazar traže odgovornost, spremnost zdravstvenog sistema, državnih i l okalnihinstitucija, da se suoče s pandemijom u NovomPazaru, Sjenici i Tutinu, ocjenjuju, da je, kako navode, bila na veoma niskom nivou.

“Sama činjenica da su sve navedene ustanove i državni organi apsolutno u najvećoj vatri epidemije bili zauzeti predizbornom kampanjomg ovori da smo kao građani maksimalno bili prepušteni na milosti nemilost propalom zdrastvenom sistemu. Spremnost zdrastvenog sistema mogu posvjedociti brojevi umrlih, oboljelih i izjave korisnika OB u jeku pandemije o stanju u OB”.

Smaraju da je bilo propusta, počevši od nespremnost rukovodica i neblagovremenog reagovanja do “neobavještavjanja državnog vrha o stvarnom problemu u kojem smo se našli”.

Mišljenja su, da je obavještavanje stanovništva, prije početka talasa pandemije, pravovremeno i na ispravan i zakonit, “bilo nedovoljno i neozbiljno, ako pouzdano znamo da su se pod pokroviteljstvom nadležnih koji upozoravaju na pridržavanje novouvedenih mera zaštite od Corona virusa održavale i utakmice sa prisustvom publike u našem gradu kao i koncerti i naravno predizborni mitinzi”.

Podatke, o ukupnom broju preminulih lica i liječenih u Novom Pazaru, Sjenici i Tutinu od bolesti izazavane koronavirusom tokom juna i jula 2020. godine nemaju iz Inicijative jer, navode, nadležni ih nisu objavili.

Izričiti su i da nije pokazana odgovonost od onih koji su to trebali da urade.

“Ni na koji način nije pokazivana odgovronost nadležnih institucija o posledicama izazavanim epidemojom, a to govori činjenica da direktor Meho Mahmutović za medije iznosi gnusne laži dok Covid krizni stab skoro i da ne postoji, jer ne isnosi vec duže vrijeme nikakve inforamcije vezane za pandemiju”, piše u odgovoru iz ISG-a.

Stava su da se odgovornost nadležnih može pokazatu tako što će tužilastvo pokrenenuti istragu u Opštoj bolnici Novi Pazar, kao i da je “predizbrorna atmosfera znatno otežala kontrolu nad pandemijom i ona je jedan od najvećih uzroka smrtnosti”.

Potvrđuju da imaju informacija da pacijentima u covid ambulantama u Novom Pazaru tokom pregleda nisu izdavani recepti za lijekove sa pozitvne liste- besplatne.

“Prema našim nezvaničnim saznanjima oboljeli koji su se liječili od Covida u OB kupovali su velikoj mjeri lijekove koji su im bili potrebni radi liječenja. Ostali oboljeli koji su se liječili kod svojih kuća su sami snosili sve troškove liječenja, kako lijekova, vitamina tako i usluga medicinksih radnika koji su svu tu pomoć pruzali tokom liječenja naravno i troškove svih rendgenskih snimanja i pregleda kod privatnih ljekara”, odgovoraju iz ovog udruženja građana.

U svojem zaključku o unaprjeđenju zdravstveno sistema, nakon godinu dana, ocjenjuju da država nije uspjela da unaprijedi zdravstveni sistem, ni u kom slučaju.

“Kao zajednica smo samim padom oboljelih i smanjenim intezitetom virusa bili spašeni, odnosno kada smo zadobili relativno dovoljan kolektivni imunitet. Država ništa nije učinila da bi poboljšala zdrastveni sistem u OB Novi Pazar. Broj umrlih i stanje pod kojim su umirali građani Novog Pazara,Tutina i Sjenice pa i Raske, Leposavica i Leška su očit pokazatelj propalog zdrastvenom sistema u OB Novi Pazar”, ocjenili su.

– Šutnja o odgovornosti za (ne)poznat broj mrtvih

SNews je pitanja za Zahtjevom za izjavu poslao Ministarstvu zdravlja Republike Srbije i kabinetu ministra Zlatibora Lončara, Opštoj bolnici Novi Pazar, Domu zdravlja u Novom Pazaru, Sjenici i Tutinu, gradskoj upravi Novog Pazara i opštinskim upravama Sjenice i Tutina (kabinet@zdravlje.gov.rs, obnp@gmail.com, dznovipazar@gmail.com,, press@zdravlje.gov.rs, domzdravljasj@open.telekom.rs, dztutin@gmail.com, kontakt.obnp@gmail.com, grad@novipazar.org.rs, opstina@tutin.rs, opstina@sjenica.rs) i do zaključenja ovog teksta na naš e-mail nije stigao nikakav odgovor.

Odgovori nisu stigli ni iz Mešihata IZ-e Sandžaka, Mešihata Islamske zajednice u Srbiji, Eparhije raško-prizrenke SPC-a (office@mesihatsandzaka.rs, sekretar@mesihat.org, sekretar@eparhija-prizren.com), Sandžačke demokratske partije (SDP), Stranke pravde i pomirenja (SPP), SDA Sandžaka, Sandžačk narode partije (SNP) (novipazar@gmail.com, sda.sandzaka@gmail.com, office@spp.eu.com, sandzackanarodnapartija@gmail.com, te organizacija civilnog društva i strukovnih udruženja medicinskih radnika (office@urbanin.org, sanodbor@eunet.rs, office@kcdamad.org, forum10@hotmail.rs, impulstutin@gmail.com, kancelarija@isg.org.rs, sindikatlfs@gmail.com, ujedinjeni.protiv.kovida@gmail.com, optimium@gmail.com, office@forum10.org.rs).

Podsjećamo da je na konferenciji za novinare Vladinog Kriznog štaba za borbu protiv epidemije koronavirusa u Palati Srbija, 30. jula 2020. godine, Darija Kisić Tepavčević potvrdila da “u Novom Pazaru imamo najveći broj umrlih osoba u odnosu na broj stanovnika i u odnosu na broj laboratorijski potvrđenih slučajeva”.

Prema zvaničnim podacima JKP “Čistoća” je u Novom Pazaru, tokom juna i jula 2020. godine organizovala tri puta više dženaza i sahrana, ukupno 275. Jula mjeseca 2020. godine prosječno je bili šest ukopa dnevno, najviše 4. jula kada je na gradskim grobljima sahranjeno 14 osoba. Ovi podaci se na odnose na seosko područje kao i na preminule sa područja opština Tutin i Sjenica. Za sada ni u neformalnom obliku ne postoji podatak koliki je broj onih iz Novog Pazara, Sjenice i Tutina koji su, liječeći se kod kuće, živote uzgubili od posljedica pandemije.

Predstavljajući se kao koordinator bolnice, tada zamjenik vd direktora OB Novi Pazar, sada aktuelni državni sekretar u srbijanskom ministartvu zdravlja dr Mirsad Đerlek je, saopštio da je “prvi pik drugog talasa ili drugi talas pandemije u Novom Pazaru” počeo 12. juna 2020. godine.

Autor: Medin Halilović

Foto: SNews, arhiva