Da država Srbija stimuliše javno informisanje na jezicima nacionalnih manjina, da interkulturalnost definiše kao javni interes

Neophodno je da država Srbija, u skladu sa svojim međunarodnim obavezama i dobrom praksom, stimuliše javno informisanje na jezicima nacionalnih manjina, uz pronalaženje mehanizama koji će omogućiti da to informisanje bude istinito, blagovremeno, verodostojno, pluralno i potpuno, stoji u prvom u nacrtu zaključka sa konferencije “Informisanje na jezicima nacionalnih manjina u svjetlu sprovođenja Medijske strategije”.

Takođe je, predloženim zaključcima, neophodno da Regulatorno tijelo za elektronske medije uveća svoje kapacitete u sferi informisanja na jezicima nacionalnih manjina, kako bi moglo da prati u kojoj mjeri elektronski mediji koji emituju programe na jezicima nacionalnih manjina poštuju svoje zakonske obaveze. Potrebno je i da Savjet za štampu poveća kapacitete u oblasti informisanja na jezicima nacionalnih manjina i da se svojim aktivnostima približi manjinskim zajednicama.

“Ukoliko se odluči da se tzv. vojvođanski model, koji podrazumjeva da Pokrajinski sekretarijat za kulturu, informisanje i odnose sa vjerskim zajednicama dodjeljuje značajna sredstva izdavačima medija kojima su osnivači nacionalni savjeti nacionalnih manjina, primjeni i na teritoriji centralne Srbije, ali je neophodno taj model unaprijediti. To podrazumjeva da se sredstva moraju dodeljivati u skladu sa unaprijed definisanim, jasnim i transparentnim kriterijumima”, predlaže se sa konferencije.

Dodaje se i da izvještaji koje izdavači dostavljaju treba da budu dostupni građanima, i ti izveštaji treba da omoguće kompletan uvid u trošenje novca građana.

Neophodno je i da izveštaji u sebi sadrže i metod evaluacije realizovanih programskih aktivnosti, kako bi svi zainteresovani mogli da ostvare uvid u njihov kvalitet, ostvarene ciljeve i rezultate.

Konstatuje se i da je izuzetno važno da se zakonski obavežu nacionalni savjeti nacionalnih manjina i izdavači medija kojima su oni osnivači da unutrašnjima aktima (poput Internih etičkih kodeksa) obezbjede mehanizme kojim će se jasno definisati odnosi između nacionalnih savjeta, izdavača medija kojima su oni osnivači i samih medija (redakcije) u cilju ostvarenja prava pripadnika nacionalnih manjina na istinito, nepristrasno, potpuno, blagovremeno i pluralno informisanje.

Ti akti, kako se podvlači, treba da spriječe politički uticaj na autonomiju medija i uređivačku politiku i obezbjede poštovanje profesionalnih standarda i kodeksa. U svojim odredbama, kako se dodaje, ovi akti treba da sadrže i mehanizme za nadzor nad njegovim sprovođenjem i sankcije za kršenje njegovih odredaba.

Pozdravljaju što se u trenutnom nacrtu Zakona o izmenama i dopunama Zakona o javnom informisanju i medijima nalaze odredbe koje garantuje istinito, nepristrasno, pravovremeno i potpuno informisanje i nezavisnost uređivačke politike u medijima kojima su nacionalni savjeti nacionalnih manjina (posredno), ali je neophodno uspostaviti i sankcione mehanizme za kršenje tih odredbi.

– Interkulturalnost definisati kao javni interes u Zakonu o javnom informisanju i medijima

Iako se Interni etički kodeks u praksi pokazao funkcionalan u većini oblasti koje pokriva, pokazale su se i neke manjkavosti preij svega na polju kadrovskih rešenja.

Stoga je, kako se ocjenjuje, neophodno insistirati da se uspostave zakonska obaveza da upravni odbori izdavača medija kojima su osnivači nacionalni savjeti nacionalnih manjina budu tripartitni: sastavljeni od predstavnika nacionalnih savjeta (1/3), predstavnika izdavača/redakcije (1/3) i predstavnika civilnog/stručnog sektora (1/3).

Preporučuje se nacionalnim savetima nacionalnih manjina i da u skladu sa Zakonom o nacionalnim savetima nacionalnih manjina iz sredstava redovne delatnosti putem javnog konkursa u većoj mjeri obezbjeđuju sredstva za medijske sadržaje/medije kojima nisu (posredno) osnivači, a u cilju unaprjeđenja medijskog pluralizma na manjinskim jezicima.

“Potrebno je iznaći mehanizme kojima će se stimulisati interkulturalnost u medijima, koja ima veliki društveni značaj. U tom smislu predlažemo da se interkulturalnost definiše kao javni interes u Zakonu o javnom informisanju i medijima, koji će se sufinansirati kroz posebne konkurse. Interkulturalnost treba da bude odlika ne samo manjinskih nego i većinskih medija”, stoji u zaključku.

Sa ovog skupa se ističe i da je neophodno da javni medijski servisi ispunjavaju zakonsku obavezu i na svojim programima obezbjede adekvatno informisanje na jezicima nacionalnih manjina.

“Izmjenama Zakona o javnim medijskim servisima potrebno je obavezati javne emitere da i u oblasti manjinskog informisanja poštuju medijski i politički pluralizam, kao i utvrditi mehanizme nadzora nad primenom ove zakonske odredbe”, predloženo je u zaključcima sa konferencije.

Važno je, u zaključku, da se u izradi svih strateških i zakonskih akata koji se tiču manjinskih prava u budućnosti u potpunosti poštuju odredbe Strategije razvoja javnog informisanja Republike Srbije.

Online konferencija “Informisanje na jezicima nacionalnih manjina u svetlu sprovođenja Medijske strategije”, održana je 6. oktobra, u organizaciji NIU “Ruske slovo”, Medijskog odjeljenja Misije OEBS-a u Srbiji, Nezavisnog udruženja novinara Srbije i Nezavisnog društva novinara Vojvodine.

Predstavnici Misije OEBS-a, ministarstava, novinarskih udruženja, kao i medijski eksperti govorili su o značaju informisanja na jezicima nacionalnih manjina u kontekstu međunarodno garantovanog ostvarivanja ukupnih ljudskih i manjinskih prava, kao i u kontekstu prava pripadnika nacionalnih manjina na istinito, blagovremeno, vjerodostojno i potpuno informisanje.