April u Đerekarima na Gornjoj Pešteri (FOTO)

Po prirodnim ljepotama, bistrim vodama, čistim zrakom i plavetnilom, ali i svojim gorštacima Đerekare je jedno od najljepših i najpoznatijih sandžačkih mjesta, na Gornjoj Pešteri. Prema nekim izvorima naziv ovog mjesta potiče od grčke riječi “derekar”, što znači sokolar. Sniježni pokrivač i blještavost sunca ovog 5. aprila 2021. godine u mjestu sandžačkih sokolova fascinira svojom privlačnošću. Toga su svjesni i Đerekarci koji su sa ostatkom svijeta preko fb grupe “Djerekare Pester” podijelili ove fotografije.

Foto: Djerekare Pešter-fb

Opština Tutin spada među najviše opštine u Srbiji i regiji Sandžak, sa prosječnom nadmorskom visinom iznad 1.000 m. Ispod 800 m nadmorske visine nalazi se samo 15 km2 teritorije opštine. Njih čine dijelovi dolina Sebečevske i reke Ibar. Između 800 i 1.000 m nadmorske visine nalaze se, uglavnom, više površine oko ovih reka, kao i Tutinska kotlina i Koštan-polje koji zauzimaju 174 km2 površine opštine.

Najveća prostranstva, 463 km2, čine tereni Pešterske visoravni i nižih planina (Velike Ninaje, Huma i Jaruta) sa visinama od 1.000 do 1.500 m. Gornja granica naseljenosti je 1.300 m nadmorske visine.

Tereni između 1.500 i 2.000 m nadmorske visine čine 88 km2 (pojas Mokre Gore i Mokre planine). Iznad 2.000 m nadmorske visine nalazi se samo 0,7 km2 u okviru kojih je smešten najviši planinski vrh u opštini, Pogled.

Stalno nenaseljeni tereni nalaze se na visinama iznad 1.300 m, prostirući se na 187 km2.
Reljef opštine Tutin karakterišu visoravni, brdovito zemljište, brežuljci, bregovi, brda, planine, planinski vijenci, brojni planinski predejli (sedla), klisure, kotline, vrtače, pećine i rijeke sa nizom manjih pritoka. Ravničarsko zemljište je retko. Ima ga na područjima Gornje i Donje Pešteri i u dolini rijeka: Vidrenjaka, Ibra, Kovačke rijeke, Smolučke rijeke, Godulje i Populje. Obelježja ravničarkog prostora ima i rejon sela Velje Polje i dijelovi sela Gornji i Donji Crniš. Najbrojniji su brežuljci (najmanja uzvišenja), bregovi (nešto veća uzvišenja od brežuljaka) i brda (uzvišenja do 500 m nadmorske visine).Na teritoriji opštine Tutin izdvaja se nekoliko planinskih oblasti: Mojstirsko-draške planine, Gornja i Donja Pešter.

Reljef Mojstirsko-draške oblasti čine visoke planine. Strmo, iznad Ribarića i Čulija, uzdiže se planina Veprnja (1.393 m). Južno od Veprnje, pruža se široki planinski masiv Ponora, Slomne gore i Poljane, na kojima se ističu visoki vrhovi: Novin vrh (1.806 m) i Pogled (2.154 m). Guste šume na ovoj planini ispresecane su brojnim prostranim pašnjacima.

Iznad sela Drage i Vrbe uzdižu se masivi: Kosov ravan i Vuksanove rupe. Na tom području se ističu vrhovi Orlosed (1.689 m) i Zogića stanovi (1.947 m).
Središnje naselje Gornje Pešteri je Ljeskova. Cijeli basen je planinski sa nadmorskom visinom od 1.028 do 1.334 m. Sjeverno od ovog novonastalog naselja pružaju se sela Gradac i Braćak, kao i prostrano polje sve do Karajukića Bunara (u sjeničkoj opštini). Ovo prostranstvo presjecaju dva veća uzvišenja: Gračanski krš (1.364 m) i Trojan (1.351 m).

U pravcu zapada, ovaj masiv se dalje nastavlja Đurđevicom (1.468 m) i Đerekarskim homrom (1.538 m) iznad sela Đerekara (Donje Đerekare – 1.181 m i Gornje Đerekare – 1.216 m).
Na jugu od Leskove zatvara se planinskim sedlom – Nabojskom ćafom (1.204 m) i dalje viskkim planinskim vrhom Gradina (1.502 m) na planini Hum. Na jugozapadu, ovaj predeo se završava uzvišenjem Strašijevac (1.429 m).
Istočno ovaj se predeo zatvara planinom Jarut (Markov vrh 1.428 m).
Donja Pešter se nalazi na znatno nižoj nadmorskoj visini (oko 1.000 m). Ova oblast, takođe, spada u planinsko područje Centralno mjesto Donje Pešteri je Delimeđe (1.000 m).
Sjeverno, Donja Pešter završava se planinama: Hrta (1.205 m) i obroncima Velike ninaje (Vrhovi 1.358 m). Masiv Velike ninaje se pruža sjeverozapadno prema Baćici (1.122 m), Točilovu (996 m), Arapoviću (972 m) i Guljicu (993 m). Donju od Gornje Pešteri, sa severozapada i zapada, odvaja duga planina Jarut.
Jugoiistočno, Pešter se završava brdovitim prjedelima Vraćevca (1.072 m) i Žara (1.198 m).
Na istoku se Donja Pešter nastavlja u rejonima sela Glogovik i Baljen (vrh Gnjijevića 1.152 m), a završava se kraškim predejlom Golaća (1.054 m) odakle se pruža široki vidik u pravcu Novog Pazara i Kopaonika.

Izvor: Republički zavod za statistiku, Opština Tutin, SNews