B(r)ez komentara: “Betonaža Bedema”, kulturno-historijskog spomenika u Novom Pazaru iz 15. i 18. vijeka

U toku je su radovi prve faze na rekonstrukciji sjeverne tabije novopazarske tvrđave – Bedema sa kulom Džephanom i u središnjem dijelu postavljen je zid sa armiranim betonom.

Ovaj kultuno-historijski spomenik je pod zaštitom države, projekat je radio Republički zavod za zaštitu spomenika kulture Beograd i prema ranije predstavlljenim ilustracijama predviđeno postavljanje staklenh kapsula (obloga) na prostoru zindana i kule..

Stručni nadzor je povjeren građevinskoj radnji “BF gradnja” iz Novog Pazara, odnosno arhitekti Elviru Hamidoviću i garđevinskoui inžinjeru Fuad Mujoviću.

Konzervatorski nadzor sprovodi Republički zavod za zaštitu spomenika kulture Beograd i to: Kao arhitekta i viši konzervator Jovana Šunjarević, ahitekta konzerrvator Bogdan Cvetković i aheloo konzervator Irina Kajtez.

Naručilac radova je Turistička organizacija Novog Pazara, a posao rekonstrukcije ovog historijskog objekta, prema informacijama sa tendera, trebalo je da traje četiri mjeseca.

Izvođač radova je Beogradskoj firmi “Koto” kojoj je za ovaj posao dodjeljeno 20,2 miliona dinara (bez PDV-a). Radove, kao podizvođač, izvodi novopazarska firma “DMD krov” koja je prethodno bila angažovana na poslovima rekonstrukcije kule “Motrilje”

Bošnjačko nacionalno vijeće (BNV) kao i stručna javnost su u oktobru prošle, 2023. godine pozvali Grad Novi Pazar da odbaci predstavljeni izgled kule Džephane i zindana na Bedemu i da se obnova izvrši u autentičnom obliku, te da će u nauci ostati ostati kao “primjer pokušaja skrnavljenja kulturno-historjskog spomenika”.

Iz Osmanskog arhiva u Republici Turskoj Bošnjačkom nacionalnom vijeću je u februaru ove godine predata arhivska građa koja se odnosi na kulturno-historijski spomenik u Novom Pazaru pod nazivom “Kula Džephana”. O tome je, također, upoznat Grad Novi Pazar.

Prvo arheološko iskopavanje sjeverne tabije – Bedema novopazarske tvrđave, jedan je od najbitnijih projekata muzeja i grada Novog Pazara, počelo je 2019. godine i, sa rezultatima istraživanja iz novembra 2021. godine, pronađeni su dokazi koji bacaju novo svjetlo na historiju grada i čitave regije.

Tvrđava u kojoj je danas gradski park je srednjevjekovno osmansko utvrđenje iz 15. vijeka izgrađeno na raskrsnici karavanskih puteva koji su tada povezivali Bosnu, Dubrovnik i južni Jadran sa Solunom i Istanbulom. Podigao ga je jedan od najslavnijih osmanlijskih vojskovođa Isa-beg Ishaković. Ima trougaonu osnovu sa tvrđavom koju obrazuju tri ugaona bastiona, tabije različitih dimenzija.

U Odluci o proglašavanju za kulturno dobro-prostorno kulturnu i historijsku cjelinu Novopazarske tvrđave sa starom čaršijom i kompleksom oko Altun Alem džamije, broj 633-5/85, od 7. juna 1985. godine, donijeta od strane Skupštine opštine Novi Pazar, je pod najvišeim stepenom zaštite.

Također, Odlukom o utvrđivanju nepokretnih kulturnih dobara od izuzetnog i od velikog značaja Stara čaršija koja obuhvata ulicu Prvog maja utvrđena je za nepokretno kulturno dobro-prostornu kulturno-historijsku cjelinu od izuzetnog značaja (Službeni glasnik SRS, br. 14/79).

M . H .