Rekonstrukcija “Kule Džephane” u Novom Pazaru, nedopustiv “arhitektonski egzibiocionizam”

Nakon kašnjenja od pet mjeseci radovi na rekonstrukciji Kule “Džephane”, na sjevernom bastionu novopazarskog Bedema, su počeli sredinom marta ove godine kada su postavljene skele. U toku je prva faza rekonstrukcije, a jutros smo na tom mjestu vidjeli dva radnika.

Na fotografijama je zabilježeno trenutno stanje na tom dijelu novopazarske tvrđave.

Posao rekonstrukcije ovog historijskog objekta, prema informacijama sa tendera, trebalo je da traje četiri mjeseca, beogradskoj firm “Koto” je dodjeljeno 20,2 miliona dinara (bez PDV-a). Radove izvodi novopazarska firma “DMD krov” koja je prethodno bila angažovana na poslovima rekonstrukcije kule “Motrilje”.

Projekat je radio Republički zavod za zaštitu spomenika i prema predstavlljenim ilustracijama predviđa postavljanje staklenh kapsula.

U prvoj fazi je, kako je najavljivano, predviđena sanacija ogradnog zida, kao i sanaciju, restauraciju i konzervacija baruthane i zindana koji su otkriveni na sjevernoj tabiji.

Bošnjačko nacionalno vijeće (BNV) kao i stručna javnost su u oktobru prošle, 2023. godine pozvali Grad Novi Pazar da odbaci predstavljeni izgled kule Džephane i zindana na Bedemu i da se obnova izvrši u autentičnom obliku, te da će u nauci ostati ostati kao “primjer pokušaja skrnavljenja kulturno-historjskog spomenika”.

Arhitekta iz građanske inicijative Ado Marovac je kazao da se ovakav prijedlog direktno kosi da se kosi sa autentičnim izgledoma, identitetom i graditeljskim naslijeđem ljudi sa ovog područja.

Zbog ovakvog “idejnog rješenja” obratili su se organizaciji “Evropa nostra” i nastavite će da insistiraju da se Kula Džephana rekonstruiše u autentičnom obliku jer za to postoji i 15 fotografija.

“Obratićemo se svim instancama kako bi postigli naš cilj, a naš cilj je sprečavanje realizacije ovog projekta. Znamo kako je izgledala kula, imala je svoj logični izgled, kroz fotografije jasno prikazanao. Imamo topografski snimak, imamo sve elemente koje su oduvijek predstavljali naše graditeljsko naslijeđe. Ne postoji ni jedan razlog zbog čega se ne bi obnovila u autentičnom izgledu”, istakoao je Marovac za TV Nova.

Ocjenio je da je u ovom primjeru nedopustiv “arhitektonski egzibiocionizam”, modernistički pristup i princip interpolacije

Iz Osmanskog arhiva u Republici Turskoj Bošnjačkom nacionalnom vijeću je u februara ove goine predata arhivska građa koja se odnosi na kulturno-historijski spomenik u Novom Pazaru pod nazivom “Kula Džephana”. O tome je, također, upoznat Grad Novi Pazar.

Prvo arheološko iskopavanje sjeverne tabije – Bedema novopazarske tvrđave, jedan je od najbitnijih projekata muzeja i grada Novog Pazara, počelo je 2019. godine i, sa rezultatima istraživanja iz novembra 2021. godine, pronađeni su dokazi bacaju novo svjetlo na historiju grada i čitave regije.